Hợp tác ASEAN-Nhật Bản vì sự thịnh vượng

Đây là khẳng định của Bộ trưởng, Chủ nhiệm văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng tại phiên khai mạc Hội nghị chuyên đề về “Hợp tác ASEAN-Nhật Bản vì sự Thịnh vượng” diễn ra sáng 4-6 tại Hà Nội. Hội nghị có sự tham dự của Quốc vụ khanh, Nghị sĩ, Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Norikazu Suzuki, Thứ trưởng Takeo Mori, Trưởng SOM ASEAN Nhật Bản; Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam; Đại sứ Nguyễn Nguyệt Nga, Chủ tịch Danh dự Nhóm phụ nữ Cộng đồng ASEAN (AWC) tại Hà Nội; cùng hơn 400 đại biểu từ các nước ASEAN và Nhật Bản.

Hội nghị đã tập trung thảo luận tại bốn phiên với các chủ gồm: Đẩy mạnh quan hệ đối tác và hợp tác toàn diện ASEAN-Nhật Bản; Hợp tác ASEAN-Nhật Bản về phát triển thành phố thông minh; nông nghiệp chất lượng cao; và Vấn đề già hóa dân số và cơ hội kinh doanh. Cả bốn phiên thảo luận đều nêu bật ý nghĩa quan hệ đối tác chiến lược ASEAN – Nhật Bản là đối tác vì hòa bình và ổn định, đối tác vì thịnh thượng; đối tác vì chất lượng cuộc sống và đối tác trái tim đến trái tim.

ASEAN-Nhật Bản: đối tác từ trái tim đến trái tim

Năm 2018, ASEAN và Nhật Bản đã tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao ASEAN - Nhật Bản lần thứ 21, kỷ niệm 45 năm quan hệ đối tác. Hội nghị đã hoan nghênh sáng kiến của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tổ chức Ngày ASEAN-Nhật Bản nhằm tăng cường hiểu biết chung và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai bên trên tất cả các lĩnh vực.

Nhìn lại mối quan hệ ASEAN-Nhật Bản trong 45 năm qua, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam Nguyễn Quốc Dũng nhấn mạnh, Quan hệ ASEAN- Nhật Bản hết sức quan trọng, không khó để thấy được biểu hiện của sự gắn kết của quan hệ ASEAN- Nhật Bản cũng như không khó để có thể thấy được dấu ấn của Nhật Bản trong sự phát triển của từng nước ASEAN trong 45 năm qua. Nhật Bản và ASEAN là những đối tác rất gần gũi, đã trở thành đối tác chiến lược hết sức quan trọng.

Trưởng SOM ASEAN đánh giá, Nhật Bản là một đối tác tích cực của ASEAN, coi trọng vai trò trung tâm của ASEAN, tôn trọng và luôn đóng góp rất trách nhiệm vào các cơ chế do ASEAN dẫn dắt như ASEAN+3, EAS, ARF, ADMM+,…. Bên cạnh đó, hai bên cũng chia sẻ rất nhiều vấn đề song trùng về các vấn đề khu vực và quốc tế.

Ngoài ra, những chuyển động nhanh chóng của cục diện khu vực và quốc tế, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học-công nghệ, cùng với sự nổi lên các vấn đề thách thức kinh tế toàn cầu như thương mại điện tử, an ninh mạng, rác thải nhựa, già hóa dân số, bình đẳng giới, nhu cầu phát triển lực lượng lao động chất lượng cao đáp ứng đòi hỏi của nền kinh tế số, yêu cầu nâng cao trình độ công nghệ của các ngành nghề chủ đạo tác động đến đời sống của bộ phận lớn người dân như nông nghiệp...đang đặt ASEAN và Nhật Bản trước những cơ hội và thách thức mới. Trong bối cảnh đó, ASEAN và Nhật Bản đang hỗ trợ và hợp tác cùng nhau vượt qua các thách thức và tận dụng cơ hội phát triển.

Quốc vụ khanh, Thứ trưởng Nhật Bản Norikazu Suzuki nhận định, “quan hệ Nhật Bản và ASEAN đang phát triển rất tốt với sự tin cậy chính trị và sự hiểu biết lẫn nhau giữa người dân Nhật Bản và ASEAN”. Ông Suzuki cho biết, Nhật Bản mong muốn hợp tác với các nước ASEAN trong phát triển các đô thị thông minh, chuyển giao kỹ thuật cao cho các nước ASEAN trong nông nghiệp, cũng như hỗ trợ thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các nước ASEAN. Những mong muốn này đã được được hiện thực hóa bằng các cam kết chính trị và hành động.

Điển hình, kể từ năm 2014, chính phủ Nhật Bản đã thực hiện dự án tập trung vào hai trụ cột là hỗ trợ phát triển ngôn ngữ tiếng Nhật và chương trình trao đổi Nghệ thuật và văn hóa. Kể từ đó đến nay, những người được đào tạo tại Nhật Bản đã quay trở về quê hương tại các nước ASEAN và có nhiều đóng góp thiết thực. Mới đây nhất, trong chuyến thăm của Tổng thư ký ASEAN Dato Lim Jock Hoi tới Nhật Bản, ASEAN và Nhật Bản đã ký kết Thỏa thuận hợp tác kỹ thuật ASEAN-Nhật Bản.

Kỳ vọng một năm hành động trong quan hệ ASEAN-Nhật Bản

Đóng vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN-Nhật Bản nhiệm kỳ 2018-2021, Việt Nam đã thực hiện hóa sáng kiến của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nhằm làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai bên trên tất cả các lĩnh vực bằng việc tổ chức chuỗi hoạt động Ngày ASEAN-Nhật Bản tại Việt Nam. Chuỗi hoạt động này được mở màn bằng Hội nghị chuyên đề “Hợp tác ASEAN-Nhật Bản vì sự Thịnh vượng”, cùng với Triển lãm Ảnh về 45 năm quan hệ ASEAN-Nhật Bản bên lề hội nghị; tiếp sau đó là một loạt các sự kiện văn hóa như lễ hội âm nhạc ASEAN-Nhật Bản; giao lưu cựu học sinh. Đại sứ Nguyễn Nguyệt Nga, Chủ tịch danh dự AWC tại Hà Nội cho rằng, đây là những hoạt động toàn diện giúp tăng cường giao lưu nhân dân, “nhằm đưa quan hệ ASEAN- Nhật Bản trở nên thiết thực hơn, phục vụ người dân và lấy người dân làm trung tâm”.

Đánh giá về vai trò nước điều phối của Việt Nam, Trưởng SOM Nhật Bản Takeo Mori cho hay: “Nhật Bản rất hài lòng khi Việt Nam là nước điều phối quan hệ ASEAN-Nhật Bản. Việt Nam và Nhật Bản hiện hợp tác thuận lợi và chặt chẽ”.

Theo ông Takeo Mori, hai nước hiện là đối tác chiến lược của nhau có nhiều điểm chung, việc Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 sẽ giúp thúc đẩy các dự án chung giữa ASEAN và Nhật Bản, hợp tác cùng trao đổi quan điểm và xây dựng các dự án cùng nhau nhằm đưa tầm nhìn đi vào thực tiễn.

“Hy vọng năm tới sẽ là năm của hành động”, Trưởng SOM Nhật Bản Takeo Mori nói.