Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tại Thái-lan

Tại Hội nghị, các Bộ trưởng ghi nhận báo cáo của Tổng thư ký ASEAN về tiến triển trong hợp tác xây dựng Cộng đồng ASEAN; hoan nghênh nỗ lực của nước Chủ tịch Thái-lan trong triển khai các sáng kiến cụ thể hóa chủ đề của năm về “Thúc đẩy quan hệ đối tác vì sự bền vững”, nhất trí trình lãnh đạo thông qua Tuyên bố Tầm nhìn về đối tác vì sự bền vững, hướng đến đẩy mạnh tính bền vững trên cả ba trụ cột của Cộng đồng ASEAN.

Các Bộ trưởng đã trao đổi phương hướng đẩy mạnh quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, cân nhắc nguyện vọng tham gia Hiệp ước thân thiện và hợp tác (TAC) của Peru, Nam Phi; cho ý kiến về công tác chuẩn bị Hội nghị cấp cao kỷ niệm ASEAN - Hàn Quốc cuối năm 2019; nhấn mạnh ASEAN cần duy trì đoàn kết nhất trí, không ngừng củng cố, hoàn thiện và nâng cao hiệu quả các cơ chế do ASEAN thành lập và dẫn dắt, từ đó vừa ứng phó hiệu quả và kịp thời trước các thách thức, vừa bảo đảm giữ vững vai trò trung tâm trong các tiến trình khu vực. Các nước cũng trao đổi thêm về phương hướng tăng cường hợp tác chống khủng bố, bạo lực cực đoan và tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng, xử lý rác thải biển...

Trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực, các Bộ trưởng tái khẳng định sẽ tiếp tục tích cực tham gia cùng chính phủ Myanmar tìm giải pháp phù hợp cho ổn định tình hình bang Rakhine, qua đó phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, tích cực đóng góp cho hòa bình, ổn định tại khu vực. Các Bộ trưởng ghi nhận tiến triển trong đàm phán Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC), nỗ lực thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và phấn đấu xây dựng COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về luật biển 1982 (UNCLOS 1982).

Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN chúc mừng Việt Nam được bầu làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc; tin tưởng Việt Nam và Indonesia, hai nước thành viên ASEAN sẽ hoàn thành trọng trách, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, đối thoại và hợp tác trên thế giới.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh hoan nghênh những tiến triển tích cực trong xây dựng Cộng đồng ASEAN, đánh giá cao nỗ lực của nước Chủ tịch Thái-lan trong triển khai hợp tác theo tinh thần chủ đề của năm; khẳng định ASEAN cần duy trì đoàn kết và nhất trí, coi đây là tài sản quý giá nhất, cả trong xây dựng cộng đồng và trong duy trì vai trò trung tâm tại khu vực.

Phó Thủ tướng chia sẻ đánh giá tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp, các bên cần nỗ lực hơn nữa duy trì đối thoại và hợp tác vì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hảng hải và hàng không trên Biển Đông, đề cao tự kiềm chế, tránh những hành động đơn phương, trong đó có quân sự hóa Biển Đông, ảnh hưởng tới lòng tin trong khu vực. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, trong nỗ lực xây dựng COC hiệu lực và hiệu quả, ASEAN và Trung Quốc cần hợp tác bảo đảm môi trường thuận lợi cho đàm phán thành công; đề nghị đẩy mạnh hợp tác trong các khuôn khổ của ASEAN trong ứng phó những thách thức trên biển như nạn đánh bắt cá trái phép, rác thải biển...

Cảm ơn các nước đã ủng hộ Việt Nam trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo An Liên hợp quốc, Phó Thủ tướng cam kết Việt Nam sẽ tích cực phối hợp đóng góp cho các nỗ lực chung vì hòa bình và ổn định trong khu vực và trên thế giới. Đồng thời, với tư cách là Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam sẽ nỗ lực để tăng cường kết nối giữa Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc với các tổ chức khu vực, trong đó có ASEAN.

Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN tại Hội nghị AMM.

* Cùng ngày, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cùng Bộ trưởng các nước ASEAN tham dự Hội nghị Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN lần thứ 19 (APSC 19) và Hội nghị Hội đồng điều phối ASEAN lần thứ 23 (ACC 23) trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 34.

Tại Hội nghị APSC 19, các Bộ trưởng hoan nghênh những hoạt động hợp tác tích cực được triển khai theo các kênh chuyên ngành trực thuộc Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN, trong đó có việc thông qua Kế hoạch tổng thể ASEAN 2025 về Quyền của người khuyết tật; phê chuẩn và đưa vào hiệu lực Công ước về chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em; thông qua Hướng dẫn về Hỗ trợ lãnh sự cho công dân ASEAN ở nước thứ ba; thông qua Kế hoạch công tác Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) giai đoạn 2019-2021 về chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia; tổ chức thành công diễn tập trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN (ADMM) về quân y và an ninh biển…

Các Bộ trưởng nhất trí tiếp tục đẩy mạnh nỗ lực hợp tác thiết thực, hiệu quả trong trụ cột Chính trị-An ninh hướng đến mục tiêu xây dựng một Cộng đồng ASEAN dựa trên luật lệ, hướng đến người dân và lấy người dân làm trung tâm, vì hòa bình, an ninh và ổn định bền vững ở khu vực. Các lĩnh vực hợp tác tiếp tục được ưu tiên thúc đẩy trong thời gian tới gồm: bảo đảm an ninh mạng, chống ma túy, buôn bán người, hỗ trợ nhân đạo, ứng phó thiên tai, an ninh biển, an ninh-an toàn hạt nhân…

Hội đồng APSC cũng ghi nhận quan hệ giữa ASEAN với các đối tác ngày càng được mở rộng và củng cố, hỗ trợ thiết thực cho mục tiêu xây dựng Cộng đồng và liên kết khu vực của ASEAN. Các Bộ trưởng đánh giá việc các đối tác muốn tăng cường quan hệ với ASEAN, nhiều nước trong và ngoài khu vực muốn tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác (TAC) và lập quan hệ đối tác mới với ASEAN cho thấy ASEAN tiếp tục là tâm điểm thu hút sự quan tâm, chú ý của cộng đồng quốc tế. Điều này cũng đồng thời đặt ASEAN trước thách thức cần điều hoà, cân bằng và duy trì hiệu quả các quan hệ đối tác, giữ vững vị trí chủ đạo và vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực.

Các Bộ trưởng APSC nhất trí sớm tiến hành các bước kiểm điểm giữa kỳ Kế hoạch tổng thể Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN 2025, tăng cường công tác rà soát, đánh giá tình hình triển khai để kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế, đồng thời huy động sự tham gia, đóng góp rộng rãi của các tầng lớp trong xã hội vào tiến trình này.

Tại Hội nghị ACC 23, các Bộ trưởng thống nhất với dự kiến chương trình hoạt động, nội dung nghị sự của Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 34; ghi nhận và nhất trí đệ trình lên lãnh đạo ASEAN xem xét thông qua các văn kiện hợp tác quan trọng của ASEAN tại Hội nghị cấp cao này.

Các Bộ trưởng ghi nhận những tiến triển trong hợp tác ASEAN kể từ Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 33. Hội đồng Điều phối ASEAN nhất trí cần tiến hành đồng bộ các biện pháp để thực hiện hiệu quả các Kế hoạch tổng thể của Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, trong đó coi trọng việc tăng cường phối hợp liên trụ cột, liên lĩnh vực, nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy ASEAN và công tác phối hợp ở cấp quốc gia và khu vực; tiếp tục đẩy mạnh nỗ lực gia tăng liên kết kinh tế khu vực, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển và sớm hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhất trí cần sớm tiến hành công tác đánh giá giữa kỳ tiến độ triển khai Kế hoạch tổng thể các trụ cột Cộng đồng, trong đó có Cộng đồng chính trị - an ninh, kịp thời xác định các tồn đọng và đề ra giải pháp phù hợp để khắc phục. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, trước các tác động từ căng thẳng thương mại giữa các nước lớn, cách mạng công nghiệp 4.0, ASEAN cần đẩy mạnh hơn nữa tiến trình liên kết kinh tế, sớm hoàn tất đàm phán Hiệp định RCEP, tiếp tục xóa bỏ các rào cản thương mại và đầu tư, tăng cường kết nối khu vực và đẩy mạnh hợp tác trong ứng phó cách mạng công nghiệp 4.0.

Trong trụ cột chính trị - an ninh, Phó Thủ tướng đề nghị các nước thành viên tiếp tục các nỗ lực đề cao các giá trị, nguyên tắc và chuẩn mực ứng xử đã được thừa nhận chung. Bên cạnh đó, ASEAN cần đẩy mạnh đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin, xây dựng và thông qua các chuẩn mực ứng xử trong đó có Bộ quy tắc COC, tiếp tục giữ vững vai trò trung tâm và vị thế dẫn dắt của ASEAN trong các tiến trình hợp tác vì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN đặc biệt về đàm phán RCEP.

* Ngày 22-6, tại Bangkok, Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN đặc biệt về đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), đánh giá tiến độ và thảo luận định hướng để hoàn thành mục tiêu kết thúc đàm phán về RCEP trong năm nay. Thứ trưởng Công thương Trần Quốc Khánh dự hội nghị.

Tại hội nghị, Việt Nam và các nước ASEAN ghi nhận nỗ lực của các bên trong việc thúc đẩy đạt được kết quả đàm phán trong các lĩnh vực quan trọng như hàng hóa, dịch vụ, đầu tư… Việt Nam có những đóng góp tích cực trong việc thảo luận các giải pháp thu hẹp khoảng cách đối với những vấn đề đang vướng mắc trong đàm phán.

* Chiều 22-6, đã diễn ra các cuộc gặp giữa lãnh đạo cấp cao ASEAN với đại diện Đại hội đồng liên nghị viện ASEAN (ASEAN-AIPA), Hội đồng tư vấn kinh doanh ASEAN (ASEAN-BAC), đại diện thế hệ trẻ ASEAN (ASEAN Youth).

Tại cuộc gặp ASEAN-AIPA, Chủ tịch AIPA Thái-lan nêu rõ tầm quan trọng của duy trì vị trí trung tâm và thống nhất của ASEAN trong cấu trúc khu vực, nhu cầu tăng cường hợp tác đối phó các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống; khẳng định vai trò quan trọng của an ninh hàng hải trong khu vực và ủng hộ hợp tác, đối thoại xây dựng về vấn đề an ninh hàng hải.

Chủ tịch AIPA cũng nhấn mạnh, cần chuẩn bị cho ASEAN tận dụng cơ hội để tranh thủ và ứng phó các thách thức của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, thúc đẩy hơn nữa hợp tác kinh tế khu vực, nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hẹp khoảng cách phát triển, thúc đẩy một ASEAN xanh và đặc biệt thúc đẩy đàm phán RCEP nhằm đạt một thỏa thuận hiện đại, toàn diện, chất lượng cao và cùng có lợi; một ASEAN lấy người dân làm trung tâm và hướng tới người dân sẽ nâng cao thịnh vượng của các nước thành viên; khẳng định mong muốn của AIPA thúc đẩy thực hiện các Công ước ASEAN về chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em; Kế hoạch hành động Bohol; Đồng thuận ASEAN về bảo vệ và thúc đẩy quyền của người lao động nhập cư; các quyền người khuyết tật; vấn đề biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh...

Các nhà lãnh đạo ASEAN đánh giá cao vai trò hợp tác nghị viện ASEAN trong thúc đẩy nền dân chủ, pháp quyền, từ đó đóng góp vào sự ổn định, hòa bình và phát triển của khu vực; nhất trí đẩy mạnh hợp tác ASEAN-AIPA vì mục tiêu thực hiện thành công các Kế hoạch tổng thể trên cả ba trụ cột; hoan nghênh những khuyến nghị của ASEAN-AIPA về thúc đẩy hợp tác ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, chống khủng bố, bình đẳng giới, chuẩn bị cho cách mạng công nghiệp 4.0, an ninh và an toàn hàng hải, bảo vệ các di sản văn hóa... nhằm mục tiêu xây dựng một cộng đồng ASEAN vững mạnh, đoàn kết.

Tại cuộc gặp với thế hệ trẻ ASEAN, các nhà lãnh đạo đã lắng nghe ý kiến phát biểu, nổi bật là quan tâm nhu cầu của thế hệ trẻ đối với giáo dục chất lượng cao, bảo vệ môi trường và phát triển, tạo thêm cơ hội cho khởi nghiệp, doanh nghiệp trẻ, đào tạo nghề, tăng cường sự tham gia của giới trẻ vào các tiến trình đưa ra quyết định. Đại diện ASEAN-Youth khẳng định cam kết của thế hệ trẻ ASEAN đóng góp vào tiến trình xây dựng cộng đồng, gắn kết các nền văn hóa ASEAN, sử dụng công nghệ để phòng chống các phát biểu bạo lực và cực đoan trên mạng, bảo vệ môi trường và nâng cao ý thức cộng đồng về việc hạn chế sử dụng vật liệu nhựa...

Tại cuộc gặp với ASEAN-BAC, các nhà lãnh đạo ghi nhận những kiến nghị đề xuất của ASEAN-BAC về tận dụng công nghệ số, tăng cường năng lực cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thuận lợi hóa thương mại, kết nối liên thông thương mại số khu vực, tự do hóa dịch vụ tài chính, phát triển các thành phố thông minh, phát triển nông nghiệp, du lịch, doanh nghiệp trẻ và doanh nghiệp nữ.

Để tạo thuận lợi hơn nữa cho các doanh nghiệp trong thời gian tới, chính phủ các nước ASEAN sẽ tiếp tục đẩy mạnh tiến trình xây dựng Cộng đồng kinh tế ASEAN, tăng cường hội nhập và liên kết khu vực, cải cách hành chính, minh bạch hóa các thủ tục và có những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, giúp các doanh nghiệp vươn lên trong kỷ nguyên số.